Ngày kính lão: hành trình từ làng Nomadani đến quốc gia Nhật Bản

Nhật Bản, quốc gia được mệnh danh là “xứ sở mặt trời mọc”, nổi tiếng với văn hóa truyền thống lâu đời và tinh thần kính trọng bậc elders. Trong số những ngày lễ quan trọng của đất nước này, Ngày Kính Lão (Keiro no Hi) đóng vai trò đặc biệt, là dịp để con cháu và toàn thể người dân bày tỏ lòng tri ân đối với những thế hệ đi trước, ông bà trong gia đình.

1. Nguồn gốc từ làng Nomadani

Khác với nhiều ngày lễ khác được ban hành bởi chính phủ, Ngày Kính Lão mang nguồn gốc độc đáo từ một sáng kiến cộng đồng. Vào năm 1947, tại làng Nomadani thuộc tỉnh Hyogo, trưởng làng Kadowaki Masao đã khởi xướng Ngày Toshiyori (Toshiyori no Hi), nhằm bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn đối với những người cao tuổi trong làng, những người đã góp phần xây dựng và bảo vệ cộng đồng. Ngày Toshiyori được chọn vào ngày 15 tháng 9, thời điểm tiết trời mát mẻ, vụ mùa vừa thu hoạch, thích hợp cho các hoạt động vui chơi và sum vầy.

2. Sự phát triển trên toàn quốc

Sáng kiến của Kadowaki Masao nhanh chóng lan rộng, được nhiều địa phương khác áp dụng. Đến năm 1950, Ngày Toshiyori đã trở nên phổ biến trên toàn tỉnh Hyogo. Nhận thấy tầm quan trọng của việc tôn vinh người cao tuổi, vào năm 1954, chính phủ Nhật Bản chính thức công nhận Ngày Toshiyori là ngày lễ quốc gia, được tổ chức vào ngày 15 tháng 9 hàng năm.

Tuy nhiên, sau một thời gian, tên gọi “Toshiyori no Hi” (Ngày của người cao tuổi) vấp phải nhiều ý kiến tranh cãi, cho rằng nó mang tính chất phân biệt tuổi tác. Do vậy, vào năm 1966, chính phủ đã đổi tên ngày lễ thành Rojin no Hi (Ngày của người già). Tuy nhiên, tên gọi này cũng không được ủng hộ lâu dài. Cuối cùng, vào năm 1966, cái tên Keiro no Hi (Ngày Kính Lão) được chính thức sử dụng và tồn tại cho đến ngày nay.

3. Chuyển sang thứ hai tuần thứ ba của tháng 9

Năm 2003, Nhật Bản áp dụng “chế độ Thứ Hai vui vẻ” (Happy Monday), di chuyển một số ngày lễ quốc gia vào thứ Hai để tạo thành 3 ngày nghỉ liên tiếp. Do vậy, từ năm 2003, Ngày Kính Lão được chuyển sang thứ Hai tuần thứ ba của tháng 9.

4. Lễ kính lão ngày nay

Trải qua hơn 70 năm hình thành và phát triển, Ngày Kính Lão đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống của Nhật Bản. Vào ngày này, con cháu sẽ dành thời gian để thăm hỏi, bày tỏ lòng kính trọng và tri ân đối với ông bà, cha mẹ. Nhiều hoạt động văn hóa, giải trí cũng được tổ chức để tôn vinh người cao tuổi, tạo cơ hội cho họ giao lưu, chia sẻ và tận hưởng niềm vui cuộc sống.

5. Bài hát “Kitto Arigatou”

Năm 2013, để ghi nhớ nguồn gốc của Ngày Kính Lão, thị trấn Taka thuộc tỉnh Hyogo đã tổ chức cuộc thi sáng tác bài hát với chủ đề tri ân người cao tuổi. Từ hơn 1.300 bài dự thi, bài hát “Kitto Arigatou” (Tạm dịch: “Chắc chắn sẽ cảm ơn”) đã được chọn làm bài hát chính thức cho Ngày Kính Lão. Lời bài hát giản dị, mộc mạc nhưng đầy tình cảm, thể hiện sự kính trọng và biết ơn của thế hệ trẻ đối với thế hệ đi trước.

Ngày Kính Lão không chỉ là một ngày lễ quốc gia của Nhật Bản mà còn là biểu tượng cho giá trị văn hóa truyền thống, thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn đối với thế hệ đi trước. Hơn 7 thập kỷ trôi qua, Ngày Kính Lão vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi, là dịp để con cháu bày tỏ tình cảm, gắn kết yêu thương giữa các thế hệ trong gia đình.

6. Món quà phổ biến trong ngày Kính Lão

• Bánh gạo Mochi: Loại bánh truyền thống tượng trưng cho sự may mắn, sức khỏe và trường thọ.

• Hoa cúc: Biểu tượng của sự trường thọ và lòng biết ơn.

• Rượu sake: Thức uống truyền thống của Nhật Bản, thường được dùng để chúc mừng sức khỏe và hạnh phúc.
• Ghé thăm di tích lịch sử: Cùng ông bà ôn lại quá khứ, ghi nhớ những giá trị văn hóa truyền thống.
• Du lịch: Tạo dựng những kỷ niệm đẹp bên ông bà, giúp họ thư giãn và tận hưởng cuộc sống.

7. Hoạt động dành cho người cao tuổi

• Hội thảo sức khỏe: Chia sẻ kiến thức về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng, phòng ngừa bệnh tật.
• Giao lưu văn nghệ: Tạo cơ hội cho người cao tuổi tham gia ca hát, khiêu vũ, giao lưu với bạn bè.
• Tham quan bảo tàng: Tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, nghệ thuật của đất nước.
• Tham gia các hoạt động thể thao: Tập dưỡng sinh, yoga, đi bộ… giúp nâng cao sức khỏe và tinh thần.

8. Ý nghĩa của ngày Kính Lão

• Giáo dục thế hệ trẻ: Tôn vinh giá trị truyền thống, lòng kính trọng cha mẹ, ông bà.
• Tăng cường gắn kết gia đình: Tạo cơ hội cho các thế hệ giao lưu, chia sẻ, gắn kết yêu thương.
• Nâng cao nhận thức cộng đồng: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của người cao tuổi trong xã hội.
• Thúc đẩy chính sách xã hội: Hỗ trợ người cao tuổi có cuộc sống tốt đẹp, an toàn và hạnh phúc.

Ngày Kính Lão là một ngày lễ đẹp đẽ và ý nghĩa của Nhật Bản, thể hiện tinh thần nhân văn cao đẹp và giá trị văn hóa truyền thống. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng kính trọng, tri ân đối với thế hệ đi trước, đồng thời là lời nhắc nhở về trách nhiệm chăm sóc, quan tâm người cao tuổi trong gia đình và cộng đồng.