Khi nhắc đến món Natto, người ta sẽ nghĩ ngay đến một món ăn có hương vị vô cùng đặc trưng và không thể nào quên đối với những ai mới thưởng thức quà món ăn này. Người Nhật xem Natto là một trong những món ăn giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe và không thể thiếu trong bữa ăn hằng ngày của họ.
Natto là tên gọi dùng để chỉ món đậu nành lên men bằng vi khuẩn “Bacillus subtilis” ở những điều kiện nhất định. Natto có màu nâu nhạt, nhiều chất dính và đặc biệt là có mùi đặc trưng do vi khuẩn tạo ra, nên sẽ có những người thích hoặc không thích mùi vị này.
Nguồn gốc của món Natto
Nguồn gốc của món Natto được người Nhật truyền miệng qua nhiều đời với nhiều phiên bản khác nhau. Có truyền thuyết kể lại rằng, món ăn này vô tình được tạo ra từ một người lính trong doanh trại của tướng Yoshiie. Khi bị quân địch tập kích, anh ta đã giấu đậu nành luộc cho ngựa vào những túi rơm và không mở trong suốt mấy ngày liền. Khi phát hiện ra thì món ăn đã lên men và có mùi kỳ lạ. Nếm thử thấy ngon, người lính bèn trình món ăn lên tướng Yoshiie. Mùi vị của đậu nành lên men lập tức hấp dẫn ông, vì vậy món ăn dần trở nên phổ biến cho đến ngày nay.
Theo một truyền thuyết khác, Natto xuất hiện trong thời Edo (1603-1868) và cách chế biến đã thay đổi nhiều trong thời Taisho (1912-1926). Khi đó, những nhà nghiên cứu tìm đã tìm được cách sử dụng vi khuẩn làm món Natto mà không cần đến rơm.
Cũng theo dân gian có thể Natto bắt nguồn từ vùng chân dãy núi Himalaya tại Vân Nam rồi truyền đi theo bước chân những người tha hương. Natto được truyền đến Nhật Bản lúc nào, hiện chưa thể xác minh. Ở Hàn Quốc cũng có một loại đậu nành lên men tương tự Natto của Nhật Bản với tên gọi là “Cheonggukjang”.
Hương vị
Có thể nói, Natto có mùi tương đối nồng nếu những ai không quen có thể sẽ không ăn được vì khó chịu. Có người không chịu được mùi vị của món ăn này còn ví chúng như “mùi tất thối” nghe có vẻ kinh khủng những món ăn này đúng là có mùi khó chịu thật.
Cách chế biến món Natto của người Nhật
Với nguyên liệu dễ kiếm và công thức làm cũng khá đơn giản nên món Natto được nhiều người Nhật áp dụng làm tại nhà cho gia đình mình. Việc thưởng thức món ăn này cũng phải có phương pháp nhất định vì mùi đặc trưng mà món ăn này mang lại tương đối khó chịu đối với những người mới thưởng thức qua thậm chí cả những người Nhật.
Tại Nhật Bản, hiện nay món Natto có rất nhiều loại, chúng được phân theo kích cỡ hạt đậu, loại đậu và hương pháp chế biến.
Nhìn chung, để làm món ăn này, sau khi ngâm hạt đậu nành nhỏ trong vòng một ngày, người Nhật đem luộc chín rồi cho lên men. Theo cách cổ truyền, đậu được ủ trong các túi rơm. Hiện nay, người Nhật sử dụng men Kosokin để ủ đậu nành trong khoảng 24 giờ ở nhiệt độ 40°C trong vòng 14-18 giờ.
Theo kinh nghiệm của nhiều người, khi độ nhớt càng cao thì chất lượng món Natto càng tốt và vị càng ngọt. Người ta cũng sẽ đánh giá chất lượng Natto qua độ dài của sợi nhớt. Nếu khi lấy đũa gắp một miếng lên khỏi chén mà sợi nhớt càng dài thì Natto càng ngon.
Cách thưởng thức Natto của người Nhật
Sau khi được lên men, đậu Natto sẵn sàng có mặt trên các mâm cơm gia đình Nhật. Món ăn này thường được ăn kèm với cơm trắng, hoặc có thể nấu thành súp, làm nhân Sushi cuộn và nước dùng của mì Soba. Ở các cửa hàng tiện lợi, du khách cũng có thể tìm thấy Natto ở dạng sấy khô như một món ăn vặt của người Nhật.
Đối với những ai không quen với mùi vị của món Natto thì có thể ăn kèm thêm với những món khác như: hành lá, Kimchi, từng gà ốp la, trứng gà sống, mù tạt, rong biển khổ, mơ ngâm, bánh mì, patsa,… để có thể hạn chế bớt được mùi của Natto.
Tác dụng của Natto
Ẩm thực Nhật Bản trước giờ luôn chú trọng vào mặt dưỡng chất trong món ăn, Natto cũng không ngoại lệ. Natto được các nhà khoa học kết luận là chứa nhiều thành phần dinh dưỡng quý có lợi cho sức khỏe đã được các nghiên cứu y học khẳng định. Đó là các acid amin, enzym Nattokinase, vitamin K2, chất Pyrazine tạo nên mùi đặc trưng của Natto. Cùng với nước tương Miso, Natto là một trong những nguồn protein quan trọng ở Nhật Bản thời phong kiến khi mà người ta không ăn thịt các loài thú và chim.
Dựa vào những nghiên cứu về mặt y khoa, những người tăng huyết áp, đái tháo đường, vữa xơ động mạch, có cơn đau thắt ngực, suy tĩnh mạch, tiền sử nhồi máu não, nhồi máu cơ tim… Ăn Natto thường xuyên giúp dự phòng các biến chứng và dự phòng tái phát một cách hữu hiệu.
Đặc biệt, Natto còn chứa enzym nattokinase có công dụng ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ. Enzym này có khả năng phân hủy tơ huyết (sợi fibrin làm đông máu) hữu hiệu gấp 4 lần plasmin (enzym làm tan máu đông). Nattokinase lọc sạch máu, nên cải thiện tuần hoàn não, giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ.
Natto quả thực là một “siêu thực phẩm” với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Ngày nay, không chỉ ở Nhật Bản, Natto cũng đã trở thành một món ăn yêu thích ở nhiều nơi trên thế giới. Du lịch Nhật Bản, ngoài Sushi, Ramen, Tempura,… mà không thưởng thức Natto thì quả là một đáng tiếc lớn đấy!