Từ thời xa xưa, những hoa tiết nghệ thuật tuyệt đẹp trên Kimono đã phản ánh những giác quan tinh tế của người Nhật.

Họa tiết 4 mùa tuyệt sắc của Kimono

Mỗi mùa của Nhật Bản đều có cho riêng mình một bộ sưu tập họa tiết Kimono truyền thống. Dưới đây là những mẫu đặc sắc nhất.

Mùa xuân

Mận: Mặc dù ngày nay lễ hội ngắm hoa tập trung vào hoa anh đào, nhưng hoa mận cũng là một phần không thể thiếu của mùa xuân. Trước thời kỳ Nara (710-94) từ hoa trong tiếng Nhật Bản “Hana” là từ dành riêng cho hoa mận. Cây mận nở hoa vào mùa đông nên trong văn hóa Nhật Bản khi nhìn thấy hoa mận cũng có nghĩa một năm mới sắp đến.

Cầu hoa – Kusudama là chiếc túi trang trí thường đựng dược liệu hoặc hương liệu. Thiết kế của những chiếc túi bị ảnh hưởng từ văn hóa Trung Quốc trong thời kỳ Heian (794-1185) và chúng được coi là biểu tượng của vận may.

Hoa mẫu đơn: Được coi như vua của muôn hoa, hoa mẫu đơn được người Trung Quốc mang tới Nhật Bản vào thời kỳ Nara. Tuy vậy trong hội họa và thiết kế thì Nhật Bản mới là quốc gia khiến mẫu đơn trở thành loài hoa được mọi người yêu thích.

Giỏ hoa Hanakago: Giỏ tre hay còn gọi là hanakago đã xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày của người Nhật từ ngàn năm. Chúng đẹp nhưng cũng rất tiện dụng, đặc biệt giỏ tre được dùng để đựng những bông hoa hái được vào mùa xuân, do vậy chúng trở thành một họa tiết thông dụng của Kimono mùa xuân.

Con Công: Họa tiết con công thường xuất hiện trên những chiếc Furisode, trang phục đặc trưng dành cho những thiếu nữ. Họa tiết con công từng rất được ưa chuộng vào thời kỳ gần đây như thời Meiji (1868-1912) và thời Showa (1926-88) do ảnh hưởng của Châu Âu.

Mùa hè

Hoa ly: Dù cho hoa ly rất đẹp nhưng chúng không được xuất hiện nhiều trong lịch sử thiết kế Kimono. Việc sử dụng hoa ly trở nên thông dụng vào thời kỳ Taisho và Showa (1912-88), có thể nói điều này đạt được là nhờ sự ưa chuộng các loài hoa từ Châu Âu.

Tre: Cao và thanh nhã, tre là biểu tượng của nhiều mùa và đặc trưng nhất của mùa hè. Có thể vì rất nhiều người ưa thích vị ngọt mát và tươi giòn của những đọt măng mùa hè đã khiến tre được sử dụng nhiều đến vậy.

Côn trùng: Họa tiết côn trùng thường được sử dụng trên những bộ Kimono trang trọng và thường nhật bởi vì chúng biểu trưng cho nước. Chuồn chuồn là loại côn trùng phổ biến nhất vào những ngày cuối hè.

Mùa thu

Hoa cúc: Không một loại hoa nào có tác động lớn và rộng tới thế giới kimono như hoa cúc. Ở Nhật Bản loài hoa này là biểu tượng của sự trường thọ và trẻ hóa. Người Trung Quốc đã đưa hoa cúc tới Nhật vào thời kỳ Nara. Tới nay, hoa cúc là biểu tượng của Hoàng gia Nhật Bản.

Nho: Hoa quả và các loại hạt được coi là biểu tượng cho sự phồn thịnh của vụ mùa mùa thu, và loại quả đặc trưng nhất là nho. Họa tiết chùm nho budo-risu mon là họa tiết thường dùng mang ý nghĩa chúc may mắn và nối dõi dòng tộc.

Lá phong: Nếu Hanami là dành cho mùa xuân thì Momiji-garu – ngắm lá – dành cho mùa thu. Mùa đổi lá đầy màu sắc này kéo dài hơn mùa hoa đào nở ngắn ngủi, đây cũng là khoảng thời gian con người sống chậm lại).

Quạt xếp: Quạt xếp được Nhật Bản phát triển và mang qua Trung Quốc vào đầu thế kỷ thứ 10. Quạt xếp từ xưa đã là một biểu tượng không thể thiếu của Nhật Bản, mang ý nghĩa phồn vinh, phát triển và mở rộng.

Truyện kể Genji: Trong thời kỳ Heian, những chiếc xe đẩy là phương tiện vận chuyển chính của quý tộc Nhật Bản. Trên kimono, những chiếc xe này thường được khắc họa trên những cảnh nối trong truyện kể Genji. Được viết vào thế kỷ 11, truyện Genji được coi như cuốn tiểu thuyết đầu tiên trên thế giới.

Mùa đông

Hạc Tancho: Không có gì đậm chất Nhật Bản hơn là hình tượng loài chim này. Hạc từ lâu nay được người Nhật tôn trọng cho sự thanh lịch đầy huyền bí của nó. Chúng được coi đem lại điềm may, đặc biệt trong lễ cưới.

Phượng hoàng: Phượng hoàng là loài linh cầm tượng trưng cho nhiều ý nghĩa. Theo Hán tự nó mang ý nghĩa của lửa và giống cái, điều này khiến họa tiết phượng hoàng trở thành mô típ quan trọng trong kimono. Nó là biểu tượng của sự trung thành, thông thái và rộng lượng.

Hoa trà: Mặc dù là họa tiết mùa đông, theo ngôn ngữ Nhật, hoa trà có nghĩa ‘loài hoa mùa xuân’. Hoa trà nở dự báo mùa ấm đang tới gần và sử dụng họa tiết hoa trà vào mùa đông có nghĩa chúc mừng.

Hộp đồ chơi: Những vật dụng thường ngày được sử dụng làm họa tiết trong thiết kế kimono. Đồ chơi và dụng cụ được trang trí bởi hoa là họa tiết mùa đông phù hợp với cả người lớn và trẻ em.

6 loại hoạ tiết thường thấy thuộc nhóm Shisoin

Đối với sự chuyển dịch của các mùa trong năm và cách các tục lệ xã hội thay đổi trong chiều dài lịch sử. Shosoin là một nhà cất giữ kho báu tại Todaiji ở Nara, một ngôi chùa được xây dựng vào thời Nara (710-794). Nó được sử dụng như một không gian lưu trữ cho cung đình, bao gồm một số đồ vật thuộc về Hoàng đế Shomu, và không thiếu những bảo vật được mang đến từ Tây Á (Đế chế Sasanian ở Ba Tư, hay Iran ngày nay) và Trung Quốc.

Số lượng kho báu bên trong Shosoin rất lớn – chỉ riêng hàng dệt nhuộm đã lên đến hơn 100.000 món. Những loại vải này thường được gọi là “Shosoin-gire”, thường được dùng để may Kimono.

Một số mẫu Shosoin nổi tiếng bao gồm các mẫu dựa trên thực vật như Hanamon (họa tiết lấy cảm hứng từ các loài hoa), karahana (hoa Trung Quốc) và Karakusa (cuộn lá), cũng như các mẫu động vật như phượng hoàng, hươu, công và chim. Các họa tiết động vật kết hợp với người, thực vật và hoa cũng được bao gồm trong thuật ngữ này, chẳng hạn như Shuryo-mon (họa tiết săn bắn) và Jyuka-Douutsu-mon (họa tiết động vật dưới tán cây).

Những hoa văn này chủ yếu được thiết kế trên obi, nhưng một số cũng được thấy trên Tomesode (Kimono dành cho phụ nữ đã kết hôn) và Homongi (Kimono dành cho những dịp trang trọng) dựa trên cấp bậc quan trọng của người mặc.

Dưới đây là 6 loại hoạ tiết thường thấy thuộc nhóm Shisoin:

Kiba-jinbutsu (người trên lưng ngựa)

Họa tiết diễn tả một người ngồi trên lưng ngựa, thường là trong một cảnh săn bắn. Bức ảnh chụp một họa tiết dựa trên thiết kế trên cây đàn Biwa (đàn nguyệt của Nhật Bản) được tìm thấy ở Shosoin, cho thấy hình ảnh một người nước ngoài chơi Biwa khi cưỡi trên một con lạc đà.

Hanakui-dori (chim ăn hoa)

Hanakui-dori diễn tả hình ảnh những chú chim đang ngậm hoa trên mỏ. Các mẫu Hanakui-dori từ Ba Tư và Trung Quốc được tìm thấy ở Shosoin, với các loài chim khác nhau, từ vẹt, phượng hoàng đến uyên ương, chim và sếu đuôi dài của Nhật Bản. Những con chim có thể được nhìn thấy đang giữ nhiều vật phẩm khác nhau, từ Hosoge (một loại hoa văn trong gia đình Karakusa-mon), Yoraku (đồ trang trí cho các bức tượng và bàn thờ Phật) đến cây thông và cỏ.

Shokkou-mon

Họa tiết này ban đầu dựa trên các mẫu được tìm thấy trên Horyuji-gire. Cái tên Shokkou-mon bắt nguồn từ tên của loại vải Shokkou-kin được mang từ Trung Quốc sang. Đó là một mạng lưới họa tiết với các hình chữ nhật và hình bát giác đặt cạnh nhau, cùng các hoa văn Karahana thường được vẽ bên trong các sơ đồ.

Renjyu-mon (Họa tiết hạt)

Renjyu-mon theo nghĩa đen có nghĩa là hình hạt nhỏ. Các mẫu hình tròn với các hạt xếp xung quanh được gọi là “Renjyu en-mon” (“en” có nghĩa là “hình tròn”). Sư tử, chim, thú và những người trên lưng ngựa được vẽ bên trong vòng tròn. Những hoa văn này thường thấy trên các loại vải dệt ở đền Horyuji và Shosoin. Họa tiết này ra đời ở Ba Tư Cổ Đại và được đưa vào Nhật Bản vào thời Nara.

Karahana (Hoa Trung Quốc)

Có nguồn gốc từ Trung Quốc, họa tiết này không dựa trên một loài hoa cụ thể mà là sự kết hợp của nhiều loài hoa. Bức ảnh cho thấy một hoa văn Karahana bằng vàng trên nền vải đen.

Hanamon (họa tiết hoa)

Hanamon là một hoạ tiết được lấy cảm hứng từ các mẫu trên vải đan chéo và thổ cẩm được tìm thấy ở Shosoin. Hoa văn này cũng không dựa trên bất kỳ loài hoa cụ thể nào.

Vẻ đẹp trang phục Kimono truyền thống của người dân “xứ Phù Tang” dường như càng được “tôn” lên bởi các họa tiết nghệ thuật tuyệt sắc.Diện một bộ trang phục Kimono hoàn chỉnh như diện lên một tác phẩm nghệ thuật trên người. Và bởi vậy, vẻ đẹp của Kimono không chỉ là nguồn cảm hứng sáng tạo cho những nhà thiết kế mà còn là niềm tự hào của con người Nhật Bản. Du lịch “xứ Phù Tang”, ngắm nhìn bộ trang phục Kimono tuyệt đẹp, chụp những bức hình với bộ trang phục ấy trên quê hương của nó chắc chắn sẽ là trải nghiệm khó quên với mọi khách du lịch.