Mãn nhãn với 5 loại hình nghệ thuật biểu diễn đặc sắc ở Singapore

Singapore không chỉ mang vẻ đẹp thiên đường của thiên nhiên mà nơi đây còn có một bề dày truyền thống văn hóa cực kì đặc sắc. Và những loại hình nghệ thuật biểu diễn là một trong những thành phần tạo nên nét đặc sắc đó.

1. Kinh kịch

Kinh kịch là một thể loại ca kịch của Trung Quốc hình thành và phát triển mạnh tại Bắc Kinh vào thời vua Càn Long của vương triều nhà Thanh. Vào ngày 25/9/1790, 4 đoàn kịch lớn là: Tam Khánh, Tứ Hỉ, Xuân Thai , Hòa Xuân đã đến Bắc Kinh kết hợp với Hán Kịch đến từ Hồ Bắc để biểu diễn nhân ngày sinh nhật 55 năm của vua Càn Long.

Sau này, Kinh kịch cũng theo những người Trung Hoa du nhập vào Sigapore và trở thành một trong những loại hình nghệ thuật biểu diễn truyền thống của “quốc đảo Sư Tử”.

Kinh kịch gắn liền với các loại hình biểu diễn khác nhau như: ca hát, nghệ thuật nhào lộn, võ thuật và diễn kịch. Hầu hết kịch bản trong các tiết mục Kinh kịch đều dựa trên các câu chuyện thần thoại và tứ thư ngũ kinh nổi tiếng.

Kinh kịch được diễn ra trên sân khấu rực rỡ mang màu sắc cổ điển. Nghệ sĩ là những người mặc trang phục truyền thống Trung Hoa cổ, khuôn mặt được trang điểm lộng lẫy, hóa trang đậm mắt và môi. Tùy theo nhân vật và hình tượng ác hay hiền mà có kiểu trang phục và hóa trang khác nhau. Chung quy đều toát lên sự trang trọng và cổ kính mang màu sắc cổ điển.

Ban đầu, việc phân vai của diễn viên Kinh kịch tương đối nghiêm khắc, gồm 7 lớp nhân vật: Sinh, Đán, Tịnh Mạt, Sửu, Vũ Hành, Lưu Hành (diễn viên áo rồng hay còn gọi là diễn viên quần chúng) , sau này chỉ còn lại 4 phân vai là: Sinh, Đán, Tịnh, Sửu. Sinh tức là những vai nam trong kịch, Đán là nữ, Tịnh là những vai gian nịnh, Sửu là vai tượng trưng cho kẻ ác kẻ xấu.

Mặt nạ trong Kinh kịch được gọi là kiểm phổ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất làm nên sự thành công của Kinh kịch. Qua mặt nạ khán giả có thể nhận dạnh được tính cách nhân vật. Màu sắc chính được dùng trong kiểm phổ là màu đỏ – tính cách trung thành nhất mực; màu trắng – tính cách gian trá, độc ác; màu xanh dương – tính cách kiên cường, dũng cảm; màu vàng – đại diện cho thần phật, quý quái. Các nhạc cụ truyền thống như: đàn nhị, trống và chũm chọe thường được sử dụng phổ biến trong Kinh kịch.

Tại Singapore, Kinh kịch được biểu diễn tự do, đặc biệt trên các quảng trường rộng lớn tại các khu trung tâm của thành phố vào các ngày lễ như: Tết Nguyên Đán và Lễ Vu Lan. 

2. Vũ điệu Bharatanatyam

Bharatanatyam là một điệu múa cổ điển Ấn Độ có nguồn gốc từ các ngôi đền ở Tamil Nadu. Hình thức múa này biểu thị việc dựng lại các điệu múa khác nhau của thế kỷ 19 và 20 của điệu múa Sadir, nghệ thuật của các vũ công ngôi đền gọi là Devadasis. Nó được mô tả trong luận Natya Shastra bởi Bharata khoảng đầu Công nguyên. Bharata Natyam được biết đến với ân sủng, sự tinh khiết, dịu dàng, biểu hiện của nó và những tư thế như pho tượng.

Bharatanatyam là một phong cách khiêu vũ cổ điển thực hiện bởi cả nam giới và phụ nữ. Nó được gọi là “kinh Veda thứ năm”, và được coi là một hình thức múa lâu đời nhất ở Ấn Độ. Ngày nay, vũ điệu Bharatanatyam đã lan truyền sang tận Singapore, không những thế nó còn được biểu diễn rộng rãi nhất trên thế giới và thường đi kèm với nền nhạc cổ truyền thống. Bharatanatyam được thực hiện bởi âm nhạc Carnatic Nam Ấn Độ truyền thống. Ngoài một ca sĩ, một số dụng cụ phổ biến là: Violin, Mrudangam đôi trống đánh đầu, và sáo.

Vũ điệu lửa Bharatanatyam là sự kết hợp tuyệt hảo của 3 yếu tố: âm nhạc, động tác biểu diễn và giai điệu để tạo nên những tư thế đẹp như tượng, dứt khoát ở từng động tác múa nhưng lại vô cùng uyển chuyển và duyên dáng. Khi biểu diễn vũ điệu lửa, mỗi vũ công sẽ thể hiện tư thế cân bằng với sự dẻo dai tựa như hình ảnh một ngọn lửa đang nhảy múa theo điệu nhạc vậy. 

Điệu nhảy chính của Bharatanatyam chủ yếu là một điệu nhảy kể chuyện. Hầu hết các câu chuyện từ sử thi và thần thoại Hindu. Sự kết hợp mật thiết với tôn giáo Hindu từ nguồn gốc của nó như là một điệu nhảy ngôi đền đã được bảo tồn qua nhiều thế kỷ. Các vũ công sử dụng những tư thế, nét mặt và cử động tay để giao tiếp truyền những câu chuyện tới khán giả. Giống như vẽ tranh bích họa trong các nhà thờ Thiên chúa giáo, mục đích ban đầu của Bharatanatyam là giáo dục cho công chúng về các kinh thánh. Do tính phức tạp và đặc trưng của nó, Bharatanatyam có thể được sử dụng để nói với những câu chuyện bằng bất kỳ ngôn ngữ nào. Một chương trình biểu diễn Bharatanatyam dài khoảng 2 giờ và những điệu nhảy này thường có nhiều phần, như: 

• Alarippu: Dâng hoa cho một vị Thần. Trụ bộ, và múa thuần túy.
• Jatisvaram: đối thoại bằng tiết tấu giữa người múa và người đánh trống, hay giữa người múa và người ca. Từ đơn giản đến phức tạp.
• Varnam: Có phần múa thuần túy xen kẻ với múa diễn xuất. Người dàn dựng và biểu diễn bài múa, phải phân tách nội dung lời bài ca hay bài thơ không chỉ ở cấu trúc của câu văn, mà cả nội dung của bài về mặt triết lý hay siêu hình.
• Padam: Không sử dụng múa thuần túy mà chỉ có múa diễn xuất, theo một bài thơ, hay một câu chuyện rút trong thần thoại, hay có thể là một câu chuyện tình. Thường thì múa chậm rãi.
• Tillana: Múa sôi động để kết thúc và người múa chào từng nhạc sĩ để cám ơn và đối thoại với mỗi nhạc sĩ bằng tiết tấu.
• Mangalam: Tất cả nghệ sĩ trên sân khấu chào khán giả.

Những điệu nhảy gồm có bộ chuyển động được gọi là Adavus. Khi bộ Adavus được kết hợp, họ tạo ra Korvais. Có 3 yếu tố chính để khiêu vũ: Nritta, Nritya, và Natya.

• Nritta: Tóm tắt phong trào khiêu vũ với nhịp điệu, nhưng không có biểu hiện của một chủ đề hay một cảm xúc. Cũng được gọi là điệu nhảy tinh khiết.
• Nritya: dance thuật trình diễn, sử dụng nét mặt, cử chỉ tay, và chuyển động cơ thể để diễn tả cảm xúc và thể hiện chủ đề.
  Natya: Các khía cạnh ấn tượng của buổi biểu diễn sân khấu, bao gồm đối thoại nói và kịch câm, để truyền đạt ý nghĩa và ban hành tường thuật.

3. Bangsawan

Bangsawan là một loại hình nhạc kịch Mã Lai được xem là hiếm có tại khu vực Châu Á. Cũng giống như đa số các vở kịch ở phương Tây, các màn trình diễn Bangsawan thường mô tả những câu chuyện cổ về tình yêu và sự phản bội.

Tuy nhiên, những loại nhạc kịch Bangsawan truyền thống nhất lại xoay quanh các câu chuyện thần thoại Mã Lai như câu chuyện về nhân vật Malim Kundang, một người con trai bất hiếu khiến xã hội phẫn nộ về hành vi bội bạc đối với mẹ của mình.

Các câu chuyện thần thoại phổ biến khác dành cho thiếu nhi được lấy cảm hứng cho kịch bản của các vở Bangsawan là Bawang Putih Bawang Merah và Sang Nila Utama. Sang Nila Utama là một nhân vật nổi tiếng trong các sách lịch sử địa phương, được biết đến với việc phát hiện ra con vật đầu sư tử mình cá trên hòn đảo Temasek (tên gọi đầu tiên của Singapore trước khi được ngài Stamford Raffles đặt tên thánh).

Các màn trình diễn Bangsawan ở Singapore ngày nay thường được biểu diễn và phát sóng trên các chương trình truyền hình đa dạng do đoàn vũ công Sri Warisan biểu diễn cũng như trong lễ cưới truyền thống của người Mã Lai được tổ chức ở khu trung tâm của Singapore.

4. Âm nhạc Mã Lai

Thể loại nhạc Ronggeng bắt nguồn từ Java, Indonesia và tương tự với điệu nhạc Ramwong của Thái Lan, thể loại nhạc này nói về tình yêu nam nữ bằng cách sử dụng các bài thơ trữ tình.

Zapin thường được thể hiện trong một số chương trình biểu diễn trên truyền hình Mã Lai vì là thể loại nhạc có tính chất phù hợp với lễ hội nhất, trong khi đó nhạc Joget lại chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ Bồ Đào Nha. Các vũ công truyền thống Mã Lai thường xuyên sử dụng các đạo cụ như: đĩa nến, sàng gạo, ô giấy để múa minh họa cùng với nhạc.

5. Điệu nhảy tập thể Line Dance

Điệu nhảy tập thể Line Dance là một hoạt động giải trí được phát triển và phổ cập nhanh trong cộng đồng. Người dân Singapore ở mọi lứa tuổi đều có thể tham gia vào điệu nhảy này. Điệu nhảy này bao gồm một nhóm người sắp xếp theo hàng thẳng, di chuyển theo cùng một hướng và thực hiện những động tác giống nhau theo nhạc điệu.

Âm nhạc các nước phương Tây và Mỹ Latinh có thể được sử dụng trong Line Dance để tạo nên một không khí sinh động và vui nhộn trong phong cách nhảy độc đáo này. Nhịp của các bài hát không giống nhau, nhưng hầu hết âm thanh sử dụng cho nhảy line-dancing đều bắt đầu từ giai điệu chậm, sau đó tốc độ tăng dần. Những người tham gia đều thấm đẫm mồ hôi sau mỗi điệu nhảy, tạo nên một hoạt động thể dục thể thao lý tưởng.

Người lớn tuổi ở Singapore là những người hâm mộ trung thành của nhảy Line Dance bởi yếu tố tương tác trong hình thức nhảy này. Trong Lễ hội chào đón năm mới Chingay hàng năm, người dân trong cộng đồng cũng được khuyến khích đi giày nhảy và tham gia vào hoạt động vui nhộn này.

5 loại hình nghệ thuật biểu diễn trên đây đã góp phần tạo nên một nền văn hóa Singapore đặc sắc, níu chân biết bao khách du lịch nước ngoài khi một lần đặt chân đến xứ sở xinh đẹp này. Ngoài ra, “quốc đảo Sư Tử” còn rất nhiều điều thú vị khác đang chờ đón du khách đến khám phá. Chúc các du khách có một chuyến du lịch Singapore với nhiều trải nghiệm tuyệt vời!